Αυθαίρετα : Απαντήσεις σε 4 ερωτήσεις

Ερ: Για ποιες περιπτώσεις πολεοδομικών υπερβάσεων η διαδικασία νομιμοποίησης θα παραμείνει εσαεί ανοιχτή;

Απ : Δεν θα υπάρχει καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής για τις μικρές αυθαιρεσίες, οι οποίες εξαιρούνται των κυρώσεων του νόμου με την πληρωμή 500 ευρώ, συνολικά για κάθε οίκημα και όχι ανά παράβαση. Πρόκειται για παραβάσεις σε νομίμως υφιστάμενα κτήρια με οικοδομική άδεια όπως, για παράδειγμα, πέργκολες, μπάρμπεκιου, χωρίσματα δωματίων με γυψοσανίδες κ.ά., παραβάσεις οι οποίες δεν μεταβάλλουν τον όγκο του κτίσματος και τη δομημένη επιφάνεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των ακινήτων δεν γνωρίζουν ότι θα έπρεπε να τα δηλώσουν. Επισημαίνεται ότι με το νέο νόμο η αλλαγή διαμερισμάτωσης δεν θεωρείται πλέον αυθαιρεσία. Για τις πολεοδομικές παραβάσεις αυτής της πρώτης κατηγορίας η εξαίρεση από την κατεδάφιση είναι μόνιμη και οριστική.

Ερ :  Πώς αντιμετωπίζονται οι συνηθισμένες πολεοδομικές υπερβάσεις όπως, για παράδειγμα, οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι σε κάθε είδους κτήρια, τα οποία ωστόσο έχουν ανεγερθεί με νόμιμη οικοδομική άδεια;

Απ : Πρόκειται για τις λεγόμενες μεσαίες παραβάσεις, οι οποίες έχουν γίνει πριν από τον Ιούλιο του 2011, ημερομηνία η οποία θεωρείται «κόκκινη γραμμή», και στις οποίες η υπέρβαση δεν ξεπερνά το 40% της δόμησης ή το 20% του ύψους που ορίζει η οικοδομική άδεια. Η εξαίρεση από την κατεδάφιση και για αυτή την κατηγορία θα είναι οριστική. Σε αυτή την κατηγορία υπάρχει πρόστιμο το οποίο υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της αυθαιρεσίας. Για να ολοκληρώσει ο ιδιοκτήτης τη διαδικασία, θα πρέπει να εντάξει την ιδιοκτησία του στο σύστημα της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτηρίου. Ως καταληκτική ημερομηνία για την υπαγωγή στην κατηγορία αυτή, έχει οριστεί το 18μηνο από τη δημοσίευση του νόμου.

Ερ : Τι ισχύει για τις μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις;

Απ : Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές που δεν διαθέτουν οικοδομική άδεια καθώς και όσα έχουν άδεια αλλά η υπέρβαση δόμησης είναι πάνω από 40% από όσο προβλέπει η άδεια. Ισχύει η καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση 18 μηνών. Και εδώ το πρόστιμο που καλείται να πληρώσει ο ιδιοκτήτης θα υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της κατασκευής. Η διαφορά σε σχέση με προηγούμενα είναι ότι τα κτήρια αυτά θα εξαιρούνται της κατεδάφισης μόνο για 30 χρόνια και όχι διά παντός. Το καθεστώς αυτό θα μπορεί να αλλάξει αν η περιοχή όπου είναι δομημένο το αυθαίρετο κτίσμα μπει στο σχέδιο και αν ο ιδιοκτήτης αγοράσει το απαραίτητο ποσό συντελεστή κάνοντας χρήση της τράπεζας γης. Σε αυτή την περίπτωση και μετά την αποπληρωμή του προστίμου θα μπορεί να εξαιρεθεί μόνιμα της κατεδάφισης. Τα κτήρια που υπάγονται στη συγκεκριμένη κατηγορία θα ελεγχθούν εντός επταετίας υποχρεωτικά από τους αρμόδιος ελεγκτές δόμησης για την ορθότητα των όσων δηλώθηκαν στην αίτηση υπαγωγής.

Ερ :  Παράλληλα με το μέγεθος προβλέπεται και κατηγοριοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών με βάση την ημερομηνία κατασκευής τους. Ποιες είναι αυτές οι κατηγορίες και τι προβλέπεται;

Απ : Οι κατηγορίες με βάση την ημερομηνία κατασκευής του αυθαιρέτου είναι τρεις και έχουν ως εξής:

Α. Τα κτίσματα που είναι δομημένα πριν την 9/6/1975, εφόσον έχουν αποκλειστική χρήση κατοικίας, θα μπορούν να εξαιρεθούν μόνιμα από την κατεδάφιση με την πληρωμή 500 ευρώ.

Β. Για τις κατασκευές που έχουν γίνει πριν από την 1η/1/1983 ο ιδιοκτήτης, εκτός από το παράβολο που αντιστοιχεί κατά περίπτωση, θα πρέπει να πληρώσει και το 15% του υπολογιζόμενου προστίμου, δηλαδή θα έχει έκπτωση 85%.

Γ. Για τα αυθαίρετα μετά την 1η/1/1983 και μέχρι την κόκκινη γραμμή του Ιουλίου 2011 οι ιδιοκτήτες, εκτός από το παράβολο που αντιστοιχεί κατά περίπτωση, θα πληρώνουν το υπολογιζόμενο πρόστιμο και θα εντάσσονται ανάλογα με το μέγεθος της παράβασης στις κατηγορίες των μικρών, μεσαίων ή μεγάλων παραβάσεων. Τα αυθαίρετα με ημερομηνία κατασκευής από 1ης/1/1983 έως 31/12/2003 θα χρεώνονται το 80% του υπολογιζόμενου προστίμου, δηλαδή θα έχουν μία έκπτωση της τάξης του 20%. Τα αυθαίρετα με ημερομηνία κατασκευής από 1ης/1/2004 έως 28/07/2011 θα χρεώνονται το 100% του υπολογιζόμενου προστίμου.

Το χρονοδιάγραμα για τις αντικειμενικές

Αμετάβλητες θα παραμείνουν και το 2014 οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων, εξαιτίας της στρεβλής εικόνας που παρουσιάζει η αγορά. Όπως αναφέρεται, έως το τέλος του 2013 οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός μεσοπρόθεσμου πλάνου που θα περιλαμβάνει τις δράσεις που απαιτούνται. Το επόμενο βήμα θα είναι τον Ιανουάριο του 2015 να διαμορφωθούν οι νέες τιμές ζώνης σύμφωνα με τις συνθήκες της αγοράς και τον Ιανουάριο του 2016 θα εναρμονισθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων με τις τιμές της αγοράς. Η θεαματική αυτή στροφή συνδέεται με τις σημαντικές καθυστερήσεις στη συλλογή των δεδομένων, ώστε να σχεδιαστεί αυτή η ζωτικής σημασίας μεταρρύθμιση, όπως τη χαρακτηρίζει η έκθεση της Κομισιόν.

Η απόφαση αυτή στην πραγματικότητα, αναιρεί όλα όσα είχαν προαναγγελθεί για την διαμόρφωση μίας δίκαιης φορολογικής βάσης στην αγορά ακινήτων καθώς διατηρεί για φοροεισπρακτικούς λόγους όλες τις στρεβλώσεις που επικρατούν σήμερα στην αγορά και που αφορούν την πληθώρα των επαγγελματικών ακινήτων .

Ακίνητα :Εσωτερική υποτίμηση

Η κατάρρευση της ελληνικής κτηματαγοράς φαίνεται να έρχεται ως φυσικό επακόλουθο της αδυναμίας των Ελλήνων να αγοράσουν ακίνητα και της συσσώρευσης ενός σημαντικού αριθμού απούλητων σπιτιών που ξεπερνά τα 250.000 πανελλαδικά. Από την άλλη, οι αγοραπωλησίες είναι πλέον ελάχιστες και κατά κύριο λόγο αφορούν ακίνητα που αγοράζουν ξένοι ή μικρά και μεταχειρισμένα σπίτια. Τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης που εκδίδονται σε κάθε μίσθωση ή αγοραπωλησία, δείχνουν το μέγεθος της κρίσης. Από την 1η Ιανουαρίου 2011 που ξεκίνησε ο θεσμός των ΠΕΑ μέχρι σήμερα, δηλαδή σε 2,5 χρόνια, εκδόθηκαν 340.000 Πιστοποιητικά. Από αυτά τα 220.000 εκδόθηκαν για ενοικιάσεις ακινήτων, τα 59.000 με αφορμή πώληση ή μεταβίβαση ακινήτου και τα 42.500 με βάση το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον». Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο αλλάζουν χέρια 23.000 ακίνητα ή περίπου 2.000 ακίνητα το μήνα. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών, ωστόσο, αφορά σε μεταβιβάσεις με γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά και λίγες είναι οι πραγματικές αγοραπωλησίες.

Η Εθνική τράπεζα εκτιμά ότι η κρίση στα ακίνητα παίρνει μόνιμο χαρακτήρα. Το 2012 έγιναν λιγότερες από 4.000 μεταβιβάσεις νεόδμητων οικιστικών ακινήτων όταν το 2007 αντίστοιχα είχαν μεταβιβαστεί 100.000 κατοικίες. Συγκεκριμένα, πέρυσι οι τράπεζες προέβησαν σε εκτιμήσεις 28.160 σπιτιών για τραπεζικούς σκοπούς, έναντι 41.623 το 2011. Ομως ο αριθμός των αγοραπωλησιών είναι μικρότερος και με βάση τις εκτιμήσεις της Εθνικής δε θα πρέπει να ξεπερνούν τις 8-10 χιλιάδες. Με δεδομένο ότι πάνω από 60% πρόκειται για αγοραπωλησίες παλαιών ακινήτων, οι μεταβιβάσεις καινούργιων σπιτιών ήταν κάτω από 4.000.

Για μέτρο σύγκρισης λαμβάνεται το 2007 όπου είχαν εκτιμηθεί 148.125 οικιστικά ακίνητα, εκ των οποίων το 70% αφορούσε νεόδμητα (περί τα 100.000). Η έλλειψη αγοραστικού ενδιαφέροντος, άλλωστε, φαίνεται κι από το γεγονός ότι δεν κτίζονται νέα σπίτια και η οικοδομή έχει στην κυριολεξία καταρρεύσει. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μέσα στο 2013 θα κτιστούν λιγότερα από 10.000 καινούργια σπίτια όταν το 2007 ο αριθμός των νέων κατοικιών είχε αγγίξει τις 104 χιλιάδες κάτι που σημαίνει η υποχώρηση φτάνει το 90% μέσα σε μια εξαετία. Πέρυσι όπου η οικοδομή και η κτηματαγορά βρέθηκε στη χειρότερη χρονιά των τελευταίων 50 ετών, κτίστηκαν 18.321 καινούργια σπίτια. Ωστόσο, φαίνεται ότι φέτος θα σημειωθεί νέο αρνητικό ρεκόρ καθώς τον Ιανουάριο κτίστηκαν 1.165 νέες κατοικίες και τον Φεβρουάριο μόλις 788 σπίτια σε όλη την Ελλάδα. Την κατάσταση αναμένεται να επιτείνει μια πιθανή επαναφορά των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, ένα θέμα που έχει ανοίξει η τρόικα η οποία πιστεύει έτσι ότι θα υπάρξει εξορθολογισμός της κτηματαγοράς.

Όπως εκτιμάται, άλλα 150.000 σπίτια θα βγουν στο σφυρί και θα προστεθούν στα 250.000 απούλητα. Δηλαδή 400.000 ακίνητα θα? αναζητούν αγοραστή σε τιμές από 30% έως 50% χαμηλότερες από τα υψηλά του 2007. Σύμφωνα με την τρόικα, προκειμένου να μειωθούν οι τιμές και να έρθουν ξένοι να τα αγοράσουν «σκοτωμένα», θα υπάρξει και δραματική μείωση της περιουσίας των Ελλήνων οι οποίοι τα τελευταία χρόνια επένδυσαν τις αποταμιεύσεις τους στα ακίνητα ή δανείστηκαν τεράστια ποσά. Το αποτέλεσμα είναι χιλιάδες δανειολήπτες να πληρώνουν για ακίνητα που έχουν υποστεί δραματική υποχώρηση της αξίας τους.