Έρχονται τα ραβασάκια

Από τη 1η Αυγούστου θα αρχίσουν να αναρτώνται τα εκκαθαριστικά του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων στην ηλεκτρονική σελίδα του Taxis. Ωστόσο, όλα τα εκκαθαριστικά, ανεξαρτήτως ημερομηνίας ανάρτησης, θα έχουν ημερομηνία έκδοσης 31 Ιουλίου, προκειμένου η καταβολή της πρώτης δόσης να γίνει έως το τέλος Αυγούστου, όπως προβλέπει ο νόμος.

Ο μέσος φόρος στα κτίσματα υπολογίζεται ότι θα είναι μειωμένος κατά 16%, ενώ επιβαρύνσεις περιμένουν όσους έχουν αγροτεμάχιο με δευτερεύουσα κατοικία ή οικόπεδο όπου δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης. Στόχος είναι να εισπραχθούν 2,650 δισ ευρώ έως το τέλος του έτους, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις της Τρόικας ότι ο νεός φόρος θα αποδώσει 200 εκατ. ευρώ λιγότερα.

Ο βασικός φόρος στα κτίρια κυμαίνεται από 2 έως 13 ευρώ το τετραγωνικό και υπολογίζεται ότι οι ιδιοκτήτες θα επιβαρυνθούν λιγότερο από 4,4 έως 21,6% (16% μ.ο.) σε σχέση με το Έκτακτο Τέλος.

Ο φόρος στα οικόπεδα φτάνει έως τα 9 ευρώ ανά τετραγωνικό και στα αγροτεμάχια που φορολογούνται για πρώτη φορά ο ελάχιστος φόρος για τα αρδευόμενα διαμορφώνεται στα 2,2 ευρώ το στρέμμα. Όσον αφορά στον συμπληρωματικό φόρο, που αντικαθιστά τον ΦΑΠ, επιβάλλεται σε περιουσίες αξίας από 300.000 ευρώ και πάνω.

Η δύσκολη εβδομάδα για τους φορολογούμενους συμπεριλαμβάνει και τη καταβολή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος έως τη Πέμπτη. Απομένοντας περίπου 200.000 δηλώσεις προς εκκαθάριση, ο μέσος φόρος διαμορφώνεται στα 1.503 ευρώ έναντι 1.470 ευρώ, ενώ οι υπόχρεοι αναμένουν την ηλεκτρονική εφαρμογή στο Taxis, που θα τους δίνει τη δυνατότητα ρύθμισης του φόρου σε 12 δόσεις.

Εν τω μεταξύ, εν όψει των κρίσιμων διαβουλεύσεων με την τρόικα, 33 βουλευτές της Ν.Δ. ζητούν με ερώτηση τους προς τον υπουργό Οικονομικών, τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης από το Φθινόπωρο.

Την επαναφορά του Ειδικού Φόρου στα επίπεδα του 2011 αλλά και την παροχή δωρεάν ρεύματος σε φτωχές και ευπαθείς ομάδες, ζητάνε με δύο τροπολογίες και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Πόθεν έσχες : Αλλαγές μέχρι να πεί οχι η τρόικα

Σε ένα πιο ευέλικτο σύστημα εφαρμογής του «πόθεν έσχες» στα ακίνητα προσανατολίζεται τώρα η κυβέρνηση για να «ξεπαγώσουν» οι αγοραπωλησίες ακινήτων και να «ζεσταθεί» η αγορά που έχει «νεκρώσει» τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζουν νέα ρύθμιση με την οποία θα αποσυνδέεται το τεκμήριο απόκτησης ενός ακινήτου από την αντικειμενική αξία, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πολύ υψηλότερη ακόμη και διπλάσια από την εμπορική αξία του ακινήτου.

Η πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων και αναμένεται να παρουσιαστεί στην τρόικα προβλέπει την εφαρμογή του «πόθεν έσχες» όχι στην αντικειμενική αξία του ακινήτου, όπως ισχύει σήμερα, αλλά στην πραγματική τιμή πώλησης του ακινήτου, ενώ παράλληλα θα λαμβάνονται υπόψη και οι υπόλοιπες δαπάνες, όπως ο φόρος που καταβλήθηκε και τα έξοδα μεταβίβασης του ακινήτου (έξοδα συμβολαιογράφου, μετεγγραφής κ.λπ.).Έτσι η εφορία θα δέχεται το ποσόν της συναλλαγής που θα αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς, όποιο και αν είναι αυτό, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την αντικειμενική αξία. Εφόσον η τρόικα ανάψει το «πράσινο φως», το μέτρο θα εφαρμοστεί άμεσα, αλλά μόνο για το τεκμήριο απόκτησης του ακινήτου και όχι για το φόρο μεταβίβασης, ο οποίος θα επιβάλλεται στην αντικειμενική αξία του ακινήτου. Εναλλακτικά στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν το ενδεχόμενο αναστολής του «πόθεν έσχες» για ακόμη ένα ή δυο χρόνια.

Σταθεροποίηση από του χρόνου

Πτώση κατά 6% στις τιμές των κατοικιών για φέτος, σταθεροποίηση το 2015 και ελαφρά ανάκαμψη από το 2016 προβλέπει στην τελευταία της έκθεση για την εγχώρια αγορά ακινήτων η Eurobank Property Services.

Η θυγατρική του ομίλου της Eurobank προχωρά μάλιστα ένα βήμα πιο πέρα, εκτιμώντας ότι μέσα στην επόμενη πενταετία οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 5%- 6% σε σχέση με τα σημερινά, χαμηλά επίπεδα της αγοράς. Οι τιμές των σπιτιών έχουν μειωθεί κατά 35% κατά μέσο όρο από την αρχή της κρίσης μέχρι τα τέλη του 2013 και εάν υπολογίσουμε και το 2014 η συνολική κάμψη θα φτάσει το 40-41%.

Όσον αφορά στη ζήτηση για την αγορά κατοικιών αυτή την στιγμή, η ανάλυση της Eurobank (α' εξάμηνο 2014), αναφέρουν ότι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό της αγοράς αποτελεί το αυξανόμενο ενδιαφέρον από δυνητικούς αγοραστές στις «πρωτοκλασάτες» περιοχές σε σχέση με τις δευτερεύουσες περιοχές. Το γεγονός αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη γενικότερη ύφεση στην αγορά αλλά και την τάση για σταθεροποίηση στα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα για τις λεγόμενες καλές περιοχές. Αντίθετα, αρνητικό… ρεκόρ σημειώνει η ζήτηση για τα πιο δευτερεύοντα σπίτια σε λιγότερο ελκυστικές περιοχές, λόγω του υψηλού στοκ.

Στην κατοικία ο αριθμός των συναλλαγών έχει παρουσιάσει μείωση έως 84% από το 2007 μέχρι σήμερα. «Ο συνολικός αριθμός των συναλλαγών για το 2013 εκτιμάται ότι είναι λιγότερες από 20.000 ενώ οι "καθαρές" αγοραπωλησίες κατοικιών κατά το περασμένο έτος εκτιμώνται μεταξύ 5.000- 10.000», αναφέρει χαρακτηριστικά η Eurobank Property Services. Από την άλλη πλευρά, η ζήτηση για εξοχικές κατοικίες από ξένους αγοραστές έχει αυξηθεί, όπως προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία: Μόνο το 2013, επισημαίνει η έκθεση, καταγράφηκε εισροή ξένων κεφαλαίων για την αγορά εξοχικών κατοικιών της τάξεως των 168 εκατ. ευρώ, από 113 εκατ. ευρώ το 2012 -έστω κι αν σε απόλυτο αριθμό οι κατοικίες που μεταβιβάστηκαν σε ξένους ήταν κάτω των 1.000-, ενώ υπάρχουν προσδοκίες για περισσότερες αγορές στο πλαίσιο του νέου νόμου για την παροχή 5ετούς άδειας παραμονής σε αγοραστές εκτός Ε.Ε. εφόσον η αξία του ακινήτου υπερβαίνει τα 250 χιλ. ευρώ.

Η αγορά υπάρχει μόνο για τα κοράκια

Το φοροτσουνάμι των τελευταίων ετών, και ιδίως οι παράλογες αντικειμενικές αξίες κρατούν μακριά από τα ακίνητα τους υποψήφιους αγοραστές. Εάν αυτό συνδυαστεί με την ανυπαρξία ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά, γίνεται αντιληπτό, γιατί, παρά τις γενναίες εκπτώσεις, οι αγοραστές είναι άφαντοι. Την ίδια στιγμή, το κίνητρο της χορήγησης βίζας για απόκτηση κατοικίας από υπηκόους τρίτων χωρών υποαποδίδει στην Ελλάδα: την τελευταία τριετία, ξένοι επένδυσαν στα εγχώρια ακίνητα όχι περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, στην Πορτογαλία από τον Οκτώβριο του 2012, οπότε τέθηκε σε ισχύ το πρόγραμμα «χρυσή βίζα», έως τον περασμένο Μάιο επενδύθηκαν περίπου 650 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό, αναμφισβήτητα, συνιστά ακόμα ένα καμπανάκι για την απαξίωση των ελληνικών ακινήτων, σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.Απεγνωσμένοι πωλητές δεν πωλούν μόνο όσο-όσο τα ακίνητά τους, αλλά «ρίχνουν» ολοένα και περισσότερο τις ζητούμενες τιμές, από 5.000 ευρώ έως και 5 εκατομμύρια, σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν αγοραστές. Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν, λόγω των γενναίων αυτών εκπτώσεων, υπάρχουν αγοραστές.

Αδιαφορούν για τους ιδιοκτήτες

Με την τροπολογία για τον ΕΝΦΙΑ που κατέθεσε την Παρασκευή στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών, δείχνει να αγνοεί τα πραγματικά προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων.  Με άλλα λόγια, για την "ταμπακιέρα" το υπουργείο Οικονομικών δεν λέει κουβέντα.  Και η "ταμπακιέρα" είναι γνωστό ότι δεν είναι άλλη από τη μείωση κατά 50 % του ΕΝΦΙΑ για τα κενά ακίνητα, που δεν αποφέρουν κανένα έσοδο στους ιδιοκτήτες τους.

Η ρύθμιση για το Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου που περιλαμβάνεται στην τροπολογία βρίσκεται πράγματι στη σωστή κατεύθυνση, αφορά όμως ιδιοκτήτες οικοπέδων συγκεκριμένων περιοχών και μόνο.  Οι δε λοιπές διατάξεις ρυθμίζουν διαδικαστικά και διοικητικής φύσης θέματα σε σχέση με την είσπραξη του ΕΝΦΙΑ.

Είναι λυπηρό το γεγονός ότι για το τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα που αφορά τους χιλιάδες ιδιοκτήτες των κενών ακινήτων σε όλη τη χώρα, το υπουργείο Οικονομικών επιμένει να μη λαμβάνει καμία πρόνοια.

Υπενθυμίζουμε ότι με την ολοκλήρωση της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων εισοδήματος και περιουσίας, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών έχει την πλήρη εικόνα όχι μόνο για τα δηλούμενα εισοδήματα αλλά και για όλα τα κτίσματα που δηλώθηκαν ως κενά και παραμένουν ξενοίκιαστα και αχρησιμοποίητα.

Η μείωση του φόρου σε επίπεδα ανεκτά για τους φορολογούμενους δεν αποτελεί μόνο ζήτημα κοινωνικής και φορολογικής δικαιοσύνης, αλλά επιπλέον θα εξασφαλίσει αυξημένη εισπραξιμότητα του νέου φόρου.

Αλλαγές στο φόρο στα οικόπεδα

Λιγότερο φόρο ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) αναμένεται να πληρώσουν χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων σε όλη την Ελλάδα οι οποίοι δε μπορούν να υπολογίσουν την αξία της περιουσίας τους καθώς βρίσκονται εκτός του συστήματος αντικειμενικών αξιών.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι το οικονομικό επιτελείο θα φέρει στη Βουλή τροποποιήσεις στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων σε ό,τι αφορά στη φορολόγηση οικοπέδων που βρίσκονται σε κωμοπόλεις, μικρά χωριά και οικισμούς και των οποίων ο υπολογισμός της αξίας τους είναι πολύ δύσκολος εάν όχι αδύνατος.

Τα οικόπεδα αυτά προκειμένου να μην υπάρξει άδικη υπερφορολόγηση θα φορολογηθούν με τον κατώτερο συντελεστή, θα υπάρξει δηλαδή μεγάλη μείωση της φορολόγησης για τους ιδιοκτήτες.

Το ίδιο θα ισχύσει και για τα οικόπεδα για τα οποία για τον υπολογισμό της αξίας τους χρειάζεται βεβαίωση της πολεοδομίας.

Εκτός από τους ευνοημένους οικοπεδούχους στην επαρχία «τυχεροί» θα είναι και πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται εντός μεγάλων αστικών κέντρων όπως ο Δήμος της Αθήνας οι οι Δήμοι Περιστερίου, Ταύρου, Ρέντη, Κηφισιάς, αλλά και σε Δήμους όπως τα Σπάτα, τα Τρίκαλα, η Πρέβεζα ή η Ξάνθη.

Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, μια τρίτη κατηγορία οικοπέδων που θα φορολογηθεί με τον χαμηλότερο συντελεστή είναι εκείνα τα οποία το υπουργείο δεν μπορεί να... εντοπίσει στους χάρτες που διαθέτει.

Αναζητούν λύσεις για 1200 κτίρια

«Κάνε κάτι ή άσε εμάς να κάνουμε κάτι». Το δίλημμα αυτό θα θέτει η πολιτεία στους ιδιοκτήτες εγκαταλειμμένων κτιρίων, προκειμένου να πιέσει για μια λύση για την αξιοποίησή τους. Οι προτάσεις που ετοιμάζουν το υπουργείο Περιβάλλοντος και ο Δήμος Αθηναίων αφορούν τους ιδιοκτήτες ερειπωμένων κτιρίων και περιλαμβάνουν κίνητρα για την κατεδάφιση ή την αναπαλαίωση του κτιρίου. Ακόμα και με έξοδα του δήμου, με αντάλλαγμα την παραχώρηση της εκμετάλλευσής του για κάποια χρόνια, όπως είχε γίνει πριν από χρόνια από τον ΕΟΤ για τη διάσωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής σε πολλές περιοχές της χώρας.

Χθες, ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης συναντήθηκε με τον δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη. Το θέμα ήταν τα ερειπωμένα κτίρια, ένα πρόβλημα διόλου αμελητέο στην Αθήνα, αν αναλογιστεί κανείς ότι ξεπερνούν τα 1.200.

Με ποιον τρόπο, λοιπόν, σκέφτεται η πολιτεία να δώσει ζωή στα ερειπωμένα κτίρια; Στόχος  είναι να θεσπιστεί  μια διαδικασία με την οποία θα εντοπίζονται οι ιδιοκτήτες τους και θα τους προτείνονται κάποιες λύσεις. Για παράδειγμα, αν το κτίριο είναι σε πολύ κακή κατάσταση, θα δίνονται κάποια κίνητρα για την κατεδάφισή του. Και αντίστοιχα, κίνητρα για την αναπαλαίωση, όπου αυτή είναι δυνατή.Τι γίνεται όμως στην εξαιρετικά πιθανή περίπτωση οι ιδιοκτήτες του κτιρίου να μην ενδιαφέρονται για τη διάσωσή του; Αν σε ένα εύλογο διάστημα δεν κινηθεί ο ιδιοκτήτης, τότε θα παρεμβαίνει ο δήμος. Θα αναλαμβάνει ιδίοις εξόδοις την αποκατάσταση του κτιρίου και κατόπιν, ως αντάλλαγμα, θα μπορεί να το εκμεταλλεύεται για κάποια χρόνια προτού το αποδώσει στους ιδιοκτήτες του. Η χρηματοδότηση θα μπορεί να προέλθει από το Πράσινο Ταμείο ή το νέο ΕΣΠΑ.

Τα εγκαταλειμμένα κτίρια της Αθήνας είναι περίπου 1.200, τα περισσότερα από τα οποία στο κέντρο. Αυτό ήταν ένα από τα συμπεράσματα της εκτεταμένης έρευνας που πραγματοποιούσε επί σειράν ετών, ήδη από το 2008, η Περιφέρεια Αττικής μέσω της Διεύθυνσης Υγειονομικού Ελέγχου και Περιβαλλοντικής Υγιεινής Κεντρικού Τομέα.

Το 96% των 1.200 εγκαταλειμμένων κτιρίων βρίσκονται στον Δήμο Αθηναίων. Από αυτά, το 31% των αυτοψιών έγινε στην 1η Δημοτική Κοινότητα (Εξάρχεια, Κολωνάκι, Ιλίσια, Κουκάκι, Μακρυγιάννη, Πλάκα, Ψυρρή, εμπορικό κέντρο, πλ. Βάθη), το 17% στην 6η (Κυψέλη, πλ. Αττικής, Αγ. Παντελεήμονας, Αγ. Νικόλαος, πλ. Αμερικής), το 16% στην 4η (Σεπόλια, Κολωνός, Ακαδημία Πλάτωνος), το 15% στην 3η (Πετράλωνα, Θησείο, Ρουφ, Γκάζι, Κεραμεικός, Μεταξουργείο, Βοτανικός), το 9% στην 5η (Αγ. Ελευθέριος, Πατήσια, Προμπονά, Ριζούπολη), το 5% στην 7η (Γκύζη, Πολύγωνο, Γηροκομείο, Τουρκοβούνια, Αμπελόκηποι, Γουδί, Ερυθρός Σταυρός) και το 4% στη 2η (Παγκράτι, Ν. Κόσμος).

Οικοδομή: Ατμομηχανή χωρίς καύσιμα

Δεν αποτελεί είδηση δυστυχώς ότι η κατρακύλα της οικοδομικής δραστηριότητας από το 2009 και έπειτα δεν έχει τέλος... Ωστόσο ,η αλήθεια των αριθμών είναι ακόμη πιο πικρή, όπως τουλάχιστον καταγράφεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία δείχνουν ότι η πάλαι ποτέ "ατμομηχανή" της ελληνικής οικονομίας καταρρέει ολοένα και περισσότερο. Ειδικά από την εφαρμογή του Μνημονίου και έπειτα η κατάσταση δείχνει να είναι εκτός ελέγχου, με τους κλάδους οι οποίοι εξαρτώνται είτε άμεσα είτε έμμεσα από την οικοδομική δραστηριότητα της χώρας να περνούν τα πάνδεινα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, τον Απρίλιο 2014 το μέγεθος της Συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (ιδιωτικής - δημόσιας) στο σύνολο της χώρας, μετρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλθε σε 1.025 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 221,8 χιλιάδες τ.μ. επιφάνειας και 980,2 χιλιάδες τ.μ. όγκου, παρουσίασε δηλαδή μείωση κατά 35,6% (!) στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 24,8% στην επιφάνεια και κατά 11,6% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2013.

Κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Μάιο του 2013 έως τον Απρίλιο του 2014, το μέγεθος της Συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (ιδιωτικής - δημόσιας) παρουσίασε μείωση κατά 22,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 21,6% στην επιφάνεια και κατά 17,2% στον όγκο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Μαΐου 2012 - Απριλίου 2013.

Κατά την χρονική περίοδο Μαΐου 2013 - Απριλίου 2014, η Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει στο σύνολο της χώρας μείωση κατά 22,5% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 22,2% στην επιφάνεια και κατά 17,6% στον όγκο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο Μαΐου 2012 - Απριλίου 2013. Το ποσοστό συμμετοχής της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο, για ανωτέρω περίοδο, είναι 4,3%.

Το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2014, η Συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει στο σύνολο της χώρας μείωση κατά 27,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 22,9% στην επιφάνεια και κατά 15,7% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο τετράμηνο του 2013.

Αγκάθι και ο φόρος υπεραξίας

Ο φόρος υπεραξίας ακινήτων που επιβλήθηκε στους πουλητές από την 1 η Ιανουαρίου 2014 είναι ακόμα ένα «αγκάθι» για την αγορά. Πρόκειται, όπως σημειώνουν συμβολαιογράφοι, για έναν δαιδαλώδη φόρο, ο οποίος, με βάση και τις τελευταίες τροποποιήσεις που έγιναν, στην ουσία θα φέρει ελάχιστα έσοδα στο δημόσιο ταμείο. Η αβεβαιότητα για το πόσο θα πληρώσει ένας πωλητής είναι επίσης ένας ανασταλτικός παράγοντας για τις μεταβιβάσεις. Στο ΥΠΟΙΚ μελετούν τις λεπτομέρειες του φόρου και δεν αποκλείουν νέες παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της απλοποίησης.

Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου έχουν γίνει τις τελευταίες ημέρες αποδέκτες έντονων παραπόνων από παράγοντες της αγοράς, όπως είναι οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών, των μεσιτών και των συμβολαιογράφων, που λένε ότι, αν και βρισκόμαστε στο μέσον του έτους και υποτίθεται ότι το νομικό καθεστώς για τις μεταβιβάσεις έχει πλέον ξεκαθαριστεί, οι αγοραπωλησίες που γίνονται είναι ελάχιστες, και μάλιστα για λόγους όπου την κύρια ευθύνη φέρει το υπουργείο Οικονομικών και η τρόικα.

Πρόσφατα εκδόθηκε εγκυκλιος αλλα τα προβλήματα εξακολουθούν να παραμένουν. Υπενθυμίζεται ότι η εγκύλιος προβλέπει διευκρινίσεις για τον τρόπο προσδιορισμού της τιμής κτήσης και του χρόνου κτήσης ακίνητης περιουσίας .

Η απόφαση που υπογράφεται από τον υφυπουργό Οικονομικών,  προβλέπει αναλυτικά ότι:

1. Ανακατανομή χιλιοστών

- Σε περίπτωση απόκτησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας και εν συνεχεία ανακατανομής χιλιοστών επί του κοινού οικοπέδου (χωρίς μεταβιβαστικό αποτέλεσμα), ως χρόνος και τιμή κτήσης λογίζεται ο χρόνος και η τιμή κτήσης των οριζόντιων και κάθετων ιδιοκτησιών των οποίων ανακατανεμήθηκε το ποσοστό ιδιοκτησίας.

Εάν στην παραπάνω περίπτωση, επί του κοινού οικοπέδου σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία εντάσσεται αυθαίρετη κατασκευή, η οποία έχει εξολοκλήρου τακτοποιηθεί, η τιμή κτήσης αυτής υπολογίζεται με αναγωγή της επιφάνειας της αυθαίρετης κατασκευής στην τιμή της αρχικής (οριζόντιας ή κάθετης) ιδιοκτησίας.

2. Κατεδάφιση κτίσματος

Σε περίπτωση που έχει αποκτηθεί οικόπεδο ή αγροτεμάχιο με κτίσμα και στη συνέχεια κατεδαφισθεί το κτίσμα και μεταβιβασθεί το ακάλυπτο οικόπεδο, η τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου προσδιορίζεται με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013.

3. Πολεοδομική τακτοποίηση εξ ολοκλήρου αυθαίρετης κατασκευής

Σε περίπτωση απόκτησης ακάλυπτου οικοπέδου/αγροτεμαχίου και εν συνεχεία ανέγερσης επ' αυτού κτίσματος, χωρίς οικοδομική άδεια ανέγερσης, και στη συνέχεια τακτοποίησης αυτού ως εξ ολοκλήρου αυθαιρέτου, ως τιμή κτήσης λαμβάνεται η τιμή κτήσης του ακάλυπτου οικοπέδου/αγροτεμαχίου (ανεξαρτήτως χρόνου απόκτησης αυτού) προσαυξημένη με συντελεστή 20%.

4. Πολεοδομική τακτοποίηση μερικώς αυθαίρετης κατασκευής

α. Σε περίπτωση απόκτησης με επαχθή αιτία κτίσματος και στη συνέχεια πολεοδομικής τακτοποίησης μερικώς αυθαίρετης κατασκευής (βοηθητικής ή κύριας χρήσης), προγενέστερης της απόκτησης του ακινήτου, ως τιμή κτήσης του συνολικά μεταβιβαζόμενου ακινήτου (νόμιμου και τακτοποιηθέντος) θεωρείται η τιμή κτήσης του νόμιμου κτίσματος, που προκύπτει σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης Α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41.

β. Σε περίπτωση απόκτησης με επαχθή αιτία κτίσματος και στη συνέχεια πολεοδομικής τακτοποίησης μερικώς αυθαίρετης κατασκευής (βοηθητικής ή κύριας χρήσης), μεταγενέστερης της απόκτησης, η τιμή κτήσης του συνολικά μεταβιβαζόμενου ακινήτου (νόμιμου και τακτοποιηθέντος) προσδιορίζεται με πρόσθεση στην αξία της αποκτηθείσας νόμιμης επιφάνειας της αξίας της τακτοποιημένης, η οποία προσδιορίζεται με αναγωγή στην αξία της νόμιμης επιφάνειας του κτίσματος, κατά το λόγο της επιφάνειας της τακτοποιημένης προς την επιφάνεια της νόμιμης.

γ. Σε περίπτωση απόκτησης κτίσματος με κληρονομική διαδοχή ή από χαριστική αιτία, και, στη συνέχεια, πολεοδομικής τακτοποίησης μερικώς αυθαίρετης κατασκευής, προϋφιστάμενης της κληρονομικής διαδοχής ή της χαριστικής αιτίας, ως τιμή κτήσης του συνολικά μεταβιβαζόμενου ακινήτου (νόμιμου και τακτοποιηθέντος) θεωρείται η τιμή κτήσης του αρχικού αποκτηθέντος ακινήτου και η επιπρόσθετη αξία της μερικώς αυθαίρετης, βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρ. 5 της ΠΟΛ.1122/28.4.2014, υπό την προϋπόθεση της υποβολής σχετικής διορθωτικής − συμπληρωματικής δήλωσης.

δ. Σε περίπτωση απόκτησης κτίσματος με κληρονομική διαδοχή ή από χαριστική αιτία και, στη συνέχεια, πολεοδομικής τακτοποίησης μερικώς αυθαίρετης κατασκευής, μεταγενέστερης της κληρονομικής διαδοχής ή της χαριστικής αιτίας, η τιμή κτήσης του συνολικά μεταβιβαζόμενου ακινήτου (νόμιμου και τακτοποιηθέντος) προσδιορίζεται με πρόσθεση στην αξία της αποκτηθείσας νόμιμης επιφάνειας της αξίας της τακτοποιημένης, η οποία προσδιορίζεται με αναγωγή στην αξία της νόμιμης επιφάνειας του κτίσματος κατά το λόγο της επιφάνειας της τακτοποιημένης προς την επιφάνεια της νόμιμης.

5. Αποπεράτωση ημιτελούς κτίσματος

α. Σε περίπτωση απόκτησης ημιτελούς κτίσματος και στη συνέχεια, είτε βάσει της ίδιας άδειας ανέγερσης είτε κατόπιν έκδοσης νέας άδειας ανέγερσης ή ανανέωσης της υπάρχουσας πολεοδομικής άδειας, πώλησης αυτού ως ημιτελούς −σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής προ της αποπεράτωσης του−, η τιμή κτήσης υπολογίζεται με βάση την αξία που αυτό είχε αποκτηθεί.

β. Σε περίπτωση απόκτησης ημιτελούς κτίσματος και στη συνέχεια, είτε βάσει της ίδιας άδειας ανέγερσης είτε κατόπιν έκδοσης νέας άδειας ανέγερσης ή ανανέωσης της υπάρχουσας πολεοδομικής άδειας, πώλησης αυτού ως αποπερατωμένου, η τιμή κτήσης υπολογίζεται σύμφωνα με την περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013.

6. Ενιαίο δηλωθέν τίμημα/αξία κτήσης

α) Σε περίπτωση που με το ίδιο συμβόλαιο αποκτήθηκαν εξ επαχθούς αιτίας περισσότερες αυτοτελείς ιδιοκτησίες με ενιαίο δηλωθέν τίμημα αγοράς και, στη συνέχεια, μεταβιβάζονται με επαχθή αιτία μία ή περισσότερες εξ αυτών, η τιμή κτήσης της ή των μεταβιβαζόμενων ιδιοκτησιών προσδιορίζεται με αναγωγή του συνολικού τιμήματος κατά το λόγο της αντικειμενικής αξίας της μεταβιβαζόμενης αυτοτελούς ιδιοκτησίας προς την συνολική αντικειμενική αξία των κτηθέντων (κατά το χρόνο της απόκτησης τους) και, εάν δεν υπάρχει αντικειμενική αξία, γίνεται αναγωγή με βάση την οικεία φορολογητέα αξία εφόσον υπάρχει για κάθε μία αυτοτελή ιδιοκτησία και αν ούτε αυτή υπάρχει, τότε η τιμή κτήσης προσδιορίζεται σύμφωνα με την περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013.

β) Σε περίπτωση που με το ίδιο συμβόλαιο αποκτήθηκαν από χαριστική αιτία ή με κληρονομική διαδοχή περισσότερες αυτοτελείς ιδιοκτησίες με ενιαία αξία και, στη συνέχεια, μεταβιβάζονται με επαχθή αιτία μία ή περισσότερες ες αυτών, η τιμή κτήσης της ή των μεταβιβαζόμενων ιδιοκτησιών προσδιορίζεται με αναγωγή της αντικειμενικής ή (εφ' όσον αυτή δεν υφίσταται) της φορολογητέας αξίας κτήσης των μεταβιβαζομένων ακινήτων, εφόσον αυτή υφίσταται για κάθε μία ιδιοκτησία, στην συνολική αντικειμενική ή (εφ' όσον αυτή δεν υφίσταται) στην φορολογητέα αξία απόκτησης τους και, εάν δεν υπάρχει αντικειμενική ή φορολογητέα αξία, τότε η αξία κτήσης θα προσδιοριστεί σύμφωνα με την περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 (Δείκτης Τιμών Κατοικιών).

γ) Σε περίπτωση κτήσης από οποιαδήποτε αιτία ενιαίας οριζόντιας ιδιοκτησίας, και στη συνέχεια διάσπασης αυτής σε νέες μερικότερες και μεταβίβασης κάποιας από αυτές, ως τιμή κτήσης λαμβάνεται αυτή που προκύπτει από την αναγωγή της αξίας κτήσης της επιφάνειας της συνολικά κτηθείσας ιδιοκτησίας στην αξία που αντιστοιχεί στην μεταβιβαζόμενη επιφάνεια.

δ) Σε περίπτωση κτήσης από οποιαδήποτε αιτία ενιαίου ακάλυπτου οικοπέδου ή αγροτεμαχίου, και στη συνέχεια κατάτμησης αυτού σε νέα μερικότερα και μεταβίβασης κάποιου από αυτά, ως τιμή κτήσης λαμβάνεται αυτή που προκύπτει από την αναγωγή της αξίας κτήσης της επιφάνειας του αρχικού ενιαίου οικοπέδου στην αξία που αντιστοιχεί στην μεταβιβαζόμενη έκταση.

ε) Σε περίπτωση κτήσης από οποιαδήποτε αιτία ενιαίου ακάλυπτου οικοπέδου και στη συνέχεια υπαγωγής αυτού στις διατάξεις του Ν.Δ. 1024/1971 (κάθετη συνιδιοκτησία) και δημιουργίας επιμέρους αυτοτελών ιδιοκτησιών, σε περίπτωση μεταβίβασης κάποιας από αυτές, ως τιμή κτήσης λαμβάνεται αυτή που προκύπτει από την αναγωγή του ποσοστού της μεταβιβαζόμενης ιδιοκτησίας στη συνολική αξία του ενιαίου ακάλυπτου οικοπέδου.

7. Μεταβίβαση ενιαίας οικοδομής

Σε περίπτωση μεταβίβασης ενιαίας οικοδομής η οποία έχει ανεγερθεί με αυτεπιστασία τμηματικά με διαφορετικές άδειες και δεν έχει υπαχθεί στις διατάξεις του Ν. 3741/1929 ή του Ν.Δ. 1024/1971, ως χρόνος κτήσης λογίζεται ο χρόνος έκδοσης της τελευταίας οικοδομικής άδειας ανέγερσης και η τιμή κτήσης προσδιορίζεται με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013.

8. Μεταβίβαση ακίνητου που προήλθε μερικώς από ανέγερση

Σε περίπτωση πώλησης ακινήτου−κτίσματος (συμπεριλαμβανομένων των αυτοτελών ιδιοκτησιών), το οποίο αποκτήθηκε κατά ιδανικό μερίδιο ως οικόπεδο και ανεγέρθηκε από τον πωλητή με αυτεπιστασία είτε με το σύστημα της αντιπαροχής, και απόκτησης από το ίδιο πρόσωπο, πριν από την πώληση, έτερου ποσοστού από άλλη αιτία (επαχθή ή χαριστική), η συνολική τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου κτίσματος υπολογίζεται με την αναγωγή της αξίας του ποσοστού που αποκτήθηκε από άλλη αιτία στην συνολική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.

9. Νόμιμη Προσθήκη κτίσματος

Σε περίπτωση απόκτησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας με επαχθή ή χαριστική αιτία ή λόγω κληρονομικής διαδοχής και εν συνεχεία κατασκευής νόμιμης προσθήκης, ως χρόνος κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου (αρχικής και μεταγενέστερης κατασκευής) λαμβάνεται ο χρόνος έκδοσης της τελευταίας οικοδομικής άδειας. Η τιμή κτήσης προσδιορίζεται με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013 εφόσον η επιφάνεια της προσθήκης υπερβαίνει κατά ποσοστό 75% την επιφάνεια της αρχικής ιδιοκτησίας. Σε διαφορετική περίπτωση ως τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου λαμβάνεται αυτή της αρχικής ιδιοκτησίας.

Εάν ο τίτλος κτήσης της προηγούμενης περίπτωσης αναφέρεται σε χρόνο προ του 1995 και η οικοδομική άδεια της νόμιμης προσθήκης εκδόθηκε μετά την 1.1.1995, η τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου προσδιορίζεται σε κάθε περίπτωση με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013.

10. Έγκριση πολεοδομικής μελέτης ή κύρωση πράξης εφαρμογής που αφορά μερική επιφάνεια του μεταβιβαζόμενου ακινήτου

α) Σε περιπτώσεις που μετά την κύρωση των οικείων πράξεων εφαρμογής μεταβιβάζονται οικόπεδα, τα οποία έχουν αποκτηθεί είτε ως οικόπεδα, είτε ως αγροτεμάχια με οποιοδήποτε τίτλο κτήσης, ως χρόνος κτήσης θεωρείται ο χρόνος κύρωσης της πράξης εφαρμογής, ακόμα και αν η πράξη εφαρμογής αφορά τμήμα του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.

β) Σε περιπτώσεις που μετά την έγκριση πολεοδομικής μελέτης ή την έκδοση της αντίστοιχης διοικητικής πράξης καθορισμού των ορίων οικισμού μεταβιβάζονται οικόπεδα, τα οποία έχουν αποκτηθεί είτε ως οικόπεδα, είτε ως αγροτεμάχια με οποιοδήποτε τίτλο κτήσης, ως χρόνος κτήσης θεωρείται ο χρόνος έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης ή έκδοσης της αντίστοιχης διοικητικής πράξης καθορισμού των ορίων οικισμού ακόμα και αν η πολεοδομική μελέτη ή διοικητική πράξη αφορά τμήμα του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.

Νέα σενάρια για τις αντικειμενικές

Το  μεγάλο «αγκάθι» που θέλει να αφαιρέσει από την αγορά ακινήτων το υπουργείο Οικονομικών είναι οι εξωπραγματικές αντικειμενικές τιμές.Υπάρχει σε εξέλιξη ένας σχεδιασμός για διόρθωση των τιμών, ωστόσο «κόλλησε» στην εκκίνησή του.

Ο σχεδιασμός για τις αντικειμενικές προέβλεπε ότι θα άρχιζαν να καταγράφονται τα πραγματικά τιμήματα βάσει των συμβολαίων μεταβίβασης, προκειμένου να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων για διόρθωση στη συνέχεια των αντικειμενικών. Μεταβιβάσεις, ωστόσο, δεν γίνονται και, έτσι, καταγραφή τιμών δεν μπορεί να γίνει. Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει σοβαρά να περιλάβει στον οδικό χάρτη για τη μείωση της φορολογίας που θα παρουσιαστεί στις αρχές του φθινοπώρου και τη μείωση των αντικειμενικών τιμών. Σύμφωνα με πληροφορίες, μελετάται η οριζόντια μείωση των αντικειμενικών κατά 30% από το 2015 και η «σταδιακή» ευθυγράμμισή τους με τις εμπορικές τιμές έως το τέλος του 2016.

Τα μεγάλα ψέματα και οι πικρές αλήθειες

Το υπουργείο Ανάπτυξης στην Αθήνα έχει σταματήσει εδώ και μήνες να δίνει στοιχεία για το πολυδιαφημισμένο ελληνικό πρόγραμμα «Χρυσή Βίζα», μέσω του οποίου προσφέρεται πενταετής άδεια παραμονής σε κατοίκους ξένων χωρών που θα επενδύσουν στην αγορά ακινήτου στη χώρα μας. Αντίθετα, οι Πορτογάλοι δηλώνουν πως η φετινή χρονιά θα είναι η καλύτερη από το 2008 για την αγορά κατοικίας. Όσο εμείς περιμένουμε τους Κινέζους να αγοράσουν τεσσάρι στα Μεσόγεια, στη Λισαβόνα πυκνώνουν οι φωνές για τον κίνδυνο φούσκας στις κατοικίες λόγω των ξένων επενδυτών.

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν στοιχεία για δεκάδες ενδιαφερόμενους, αρκετοί από τους οποίους είναι ήδη κάτοχοι ακινήτων στη χώρα μας που θέλουν να επωφεληθούν εκ των υστέρων από την προσφορά πενταετούς παραμονής για τους ίδιους και μέλη της οικογένειας. Στην Πορτογαλία, σύμφωνα με δηλώσεις του επικεφαλής του τοπικού γραφείου της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Colliers International στη Wall Street Journal, έχουν δοθεί από τον Οκτώβριο του 2012 μέχρι σήμερα 1.100 «Χρυσές Βίζες», που οδήγησαν σε επενδύσεις 650 εκατ. ευρώ στην αγορά ακινήτων.

Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ στην Ελλάδα οι Κινέζοι επανέλαβαν πως το ελληνικό πρόγραμμα για αγορά ακινήτων από ξένους υπηκόους πάσχει. Η κινεζική πλευρά δεν συμφωνεί με την απαίτηση να καταβληθεί πρώτα ολόκληρο το ποσό ώστε στη συνέχεια να εκδοθεί η βίζα. Εκφράζει επίσης ενστάσεις για τις διαδικασίες των ελληνικών τραπεζών στο άνοιγμα λογαριασμών από ξένους υπηκόους (τα ίδια είχαν μεταφέρει πρόσφατα οι Κινέζοι και στην ισπανική κυβέρνηση).

Εκτός από τις γνωστές ελληνικές αγκυλώσεις, στελέχη της αγοράς real estate επισημαίνουν πως αρκετοί ξένοι προτιμούν να αγοράσουν ακίνητα σε χώρες που προσφέρουν καλύτερες ευκαιρίες (εκπαίδευσης, διαμονής κ.λπ.) σε αυτούς και τα παιδιά τους. Ενίοτε μάλιστα πληρώνουν πολύ περισσότερα από τα 250.000 ευρώ που ζητάει η Ελλάδα για να τους παραχωρήσει πενταετή άδεια παραμονής.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει σήμερα αξιόλογα και ποιοτικά συγκροτήματα κατοικιών που να απευθύνονται στη διεθνή αγορά. Όπως εξηγούν στελέχη της αγοράς ακινήτων, «αρκετοί ξένοι αγοράζουν μεμονωμένες κατοικίες υψηλής ποιότητας και αισθητικής, κυρίως σε ελληνικά νησιά. Όμως αδυνατούν να βρουν μεγάλα συγκροτήματα κατοικιών, υψηλής ποιότητας, είτε σε αστικά κέντρα, είτε σε τουριστικές περιοχές της χώρας». Οι ίδιοι υπενθυμίζουν πως ενώ το θεσμικό πλαίσιο για την κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών έχει ψηφιστεί εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια ανήκει στις ντουζίνες των νόμων που ουδέποτε εφαρμόστηκαν. Επιπλέον, παρά την τριετή προσπάθεια του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ), κανένα έργο κατασκευής συγκροτήματος παραθεριστικών κατοικιών δεν έχει ξεκινήσει.

Συνεπώς, ακόμα και μεγάλοι ξένοι όμιλοι, που συνήθως ενδιαφέρονται να αγοράσουν μεγάλο αριθμό κατοικιών (ή ολόκληρα συγκροτήματα) ώστε να τις μεταπωλήσουν στη συνέχεια σε πατριώτες τους, αδυνατούν να βρουν τέτοιο προϊόν στην Ελλάδα. Η πρόσφατη, πολύ δυσάρεστη εμπειρία του ομίλου Dolphin Capital στην Κύπρο, με την αποχώρηση της κινεζικής China Glory, που είχε αρχικά συμφωνήσει να αγοράσει το συγκρότημα 2.000 επαύλεων Venus Rock, δείχνει πως το παιχνίδι δεν είναι εύκολο.

Ο παραλογισμός του πόθεν έσχες

Ένα μεγάλο εμπόδιο για να αγοράσει σήμερα ένας φορολογούμενος ένα ακίνητο και να εκμεταλλευτεί τις πραγματικά πολύ χαμηλές τιμές που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά, λόγω της ύφεσης και της υπερφορολόγησης, είναι ο παράλογος και καθαρά εισπρακτικός τρόπος εφαρμογής του πόθεν έσχες. Τόσο στον προηγούμενο όσο και στον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος προβλέπεται ότι για την Εφορία το τίμημα αγοράς ενός ακινήτου για την εφαρμογή του πόθεν έσχες είναι η αντικειμενική αξία του ακινήτου.

Στην πράξη γίνεται το εξής: Ένας φορολογούμενος αγοράζει ένα κατάστημα αντικειμενικής αξίας 500.000 ευρώ στην τιμή των 200.000 ευρώ και αναγράφει και το πραγματικό τίμημα στο συμβόλαιο. Ωστόσο, η Εφορία θα τον καλέσει να αποδείξει ότι διαθέτει φορολογημένο εισόδημα από το παρελθόν ύψους 500.000 ευρώ και όχι των 200.000 που κατέβαλε πραγματικά. Αν και στο παρελθόν πολλοί φορολογούμενοι έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, αμφισβητώντας τις σχετικές διατάξεις, και έχουν δικαιωθεί, το υπουργείο Οικονομικών τις επανέλαβε αυτούσιες στον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Όπως σημειώνουν έμπειροι φοροτεχνικοί, η σχετική πρόβλεψη στο τέλος δεν εφαρμόζεται, ωστόσο ο υποψήφιος αγοραστής θα πρέπει να ταλαιπωρηθεί με προσφυγές και προστριβές με την Εφορία, προκειμένου να γλυτώσει την παραπάνω άδικη φορολόγηση. Το θέμα έχει τεθεί με ένταση από τους φορείς της αγοράς στην ηγεσία του ΥΠΟΙΚ. Στο σχέδιο που εκπονείται από το υπουργείο για το «ξεπάγωμα» της αγοράς ακινήτων περιλαμβάνεται και η διόρθωση της συγκεκριμένης παράλογης πρόβλεψης, προκειμένου να μην κινδυνεύουν πλέον οι αγοραστές ακινήτων με στοχοποίηση από την Εφορία.

Όλα για τον φόρο υπεραξίας

Αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του φόρου υπεραξίας κατά τη μεταβίβαση ακινήτων φέρνει με απόφασή του ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης. Οι αλλαγές αυτές αφορούν σε περιπτώσεις κατεδαφιστέων κτισμάτων, αυθαίρετων κατασκευών, ημιτελών κτισμάτων και ακινήτων που προήλθαν μερικώς από ανέγερση κ.λπ. Μεταξύ άλλων, η απόφαση προβλέπει:

1. Ανακατανομή χιλιοστών. Σε περίπτωση απόκτησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας και εν συνεχεία ανακατανομής χιλιοστών επί του κοινού οικοπέδου, ως χρόνος και τιμή κτήσης λογίζεται ο χρόνος και η τιμή κτήσης των οριζόντιων και κάθετων ιδιοκτησιών των οποίων ανακατανεμήθηκε το ποσοστό ιδιοκτησίας.

2. Κατεδάφιση κτίσματος. Σε περίπτωση που έχει αποκτηθεί οικόπεδο ή αγροτεμάχιο με κτίσμα και στη συνέχεια κατεδαφισθεί το κτίσμα και μεταβιβασθεί το ακάλυπτο οικόπεδο, η τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου προσδιορίζεται με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών.

3. Πολεοδομική τακτοποίηση εξ ολοκλήρου αυθαίρετης κατασκευής. Σε περίπτωση απόκτησης ακάλυπτου οικοπέδου/αγροτεμαχίου και εν συνεχεία ανέγερσης επ’ αυτού κτίσματος, χωρίς οικοδομική άδεια ανέγερσης και στη συνέχεια τακτοποίησης αυτού ως εξ ολοκλήρου αυθαιρέτου, ως τιμή κτήσης λαμβάνεται η τιμή κτήσης του ακάλυπτου οικο πέδου/αγρο τεμαχίου προσαυξημένη με συντελεστή 20%.

4. Μεταβίβαση ενιαίας οικοδομής. Σε περίπτωση μεταβίβασης ενιαίας οικοδομής, η οποία έχει ανεγερθεί με αυτεπιστασία τμηματικά με διαφορετικές άδειες, ως χρόνος κτήσης λογίζεται ο χρόνος έκδοσης της τελευταίας οικοδομικής άδειας ανέγερσης και η τιμή κτήσης προσδιορίζεται με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών.

5. Μεταβίβαση ακινήτου που προήλθε μερικώς από ανέγερση. Σε περίπτωση πώλησης ακινήτου-κτίσματος, το οποίο αποκτήθηκε κατά ιδανικό μερίδιο ως οικόπεδο και ανεγέρθηκε από τον πωλητή με αυτεπιστασία είτε με το σύστημα της αντιπαροχής, και απόκτησης από το ίδιο πρόσωπο, πριν από την πώληση, έτερου ποσοστού από άλλη αιτία (επαχθή ή χαριστική), η συνολική τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου κτίσματος υπολογίζεται με την αναγωγή της αξίας του ποσοστού που αποκτήθηκε από άλλη αιτία στη συνολική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.

6. Νόμιμη προσθήκη κτίσματος. Σε περίπτωση απόκτησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας με επαχθή ή χαριστική αιτία ή λόγω κληρονομικής διαδοχής και εν συνεχεία κατασκευής νόμιμης προσθήκης, ως χρόνος κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου λαμβάνεται ο χρόνος έκδοσης της τελευταίας οικοδομικής άδειας. Η τιμή κτήσης προσδιορίζεται με τη χρήση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών, εφόσον η επιφάνεια της προσθήκης υπερβαίνει κατά ποσοστό 75% την επιφάνεια της αρχικής ιδιοκτησίας. Σε διαφορετική περίπτωση ως τιμή κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου λαμβάνεται αυτή της αρχικής ιδιοκτησίας.

7. Εγκριση πολεοδομικής μελέτης ή κύρωση πράξης εφαρμογής που αφορά μερική επιφάνεια του μεταβιβαζόμενου ακινήτου:

• Σε περιπτώσεις που μετά την κύρωση των οικείων πράξεων εφαρμογής μεταβιβάζονται οικόπεδα, τα οποία έχουν αποκτηθεί είτε ως οικόπεδα, είτε ως αγροτεμάχια με οποιοδήποτε τίτλο κτήσης, χρόνος κτήσης θεωρείται ο χρόνος κύρωσης της πράξης εφαρμογής.

• Σε περιπτώσεις που μετά την έγκριση πολεοδομικής μελέτης ή την έκδοση της αντίστοιχης διοικητικής πράξης καθορισμού των ορίων οικισμού μεταβιβάζονται οικόπεδα, τα οποία έχουν αποκτηθεί είτε ως οικόπεδα, είτε ως αγροτεμάχια με οποιοδήποτε τίτλο κτήσης, χρόνος κτήσης θεωρείται ο χρόνος έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης ή έκδοσης της αντίστοιχης διοικητικής πράξης καθορισμού των ορίων οικισμού.

Πως θα γλυτώσουν 200.000 ακίνητα

Σε ποιες περιοχές κινδυνεύουν να χαθούν άμεσα οι ιδιοκτησίες «αγνώστου ιδιοκτήτη»;

Σύμφωνα με στοιχεία του Κτηματολογίου, τα ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί στα «παλαιά προγράμματα» ανέρχονται σε περίπου 200.000, εκ των οποίων τα 160.000 είναι οικόπεδα και αγροτεμάχια και τα 40.000 κτίρια, διαμερίσματα και καταστήματα. Ωστόσο, σύμφωνα με υπολογισμούς, το 70% των περιπτώσεων που παραμένουν ακόμη στον «αέρα» αφορά ιδιοκτησίες του Δημοσίου, ρίχνοντας πρακτικά τον αριθμό των άμεσα ενδιαφερομένων στις 60.000 περιπτώσεις.

Από το 2015 κινδυνεύουν άμεσα οι ιδιοκτησίες σε είκοσι περιοχές, ενώ από το 2016 -2018 για τους κατοίκους του εξωτερικού- θα προστεθούν στη λίστα επιπλέον 92 περιοχές. Οι είκοσι περιοχές όπου οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν να χάσουν το 2015 τα ακίνητά τους είναι: Λαίικα, Ασπρόχωμα (Μεσσηνία), Αστρος, Παράλιο Αστρος (Αρκαδία), Μαρτίνο (Φθιώτιδα), Μεσιά, Πολύκαστρο, Πευκοδάσος (Κιλκίς), Φιλοθέη (Αρτα), Γλίνος (Τρίκαλα), Αγία Βαρβάρα (Ημαθία), Μεθώνη (Πιερία), Αγία Τριάδα (Θεσσαλονίκη), Καλαμπάκι, Μέγας Αλέξανδρος (Δράμα), Αγιος Ανδρέας, Πηγές (Καβάλα), Αβατο, Εράσμιος (Ξάνθη), Αίγειρος (Ροδόπη). Οσο για τις επόμενες 92 περιοχές που θα μπουν στο στόχαστρο, αφορούν μεταξύ άλλων οχτώ περιοχές στην Αττική (Νέα Πέραμος, Ελευσίνα, Νέα Σμύρνη, Γέρακας, Αγ. Ιωάννης Ρέντης, Νέο Ψυχικό, Βριλήσσια, Μελίσσια) και οχτώ περιοχές στη Θεσσαλονίκη (Εξοχή, Νέο Ρύσιο, Θέρμη, Περαία, Νέοι Επιβάτες, Πλαγιάρι, Ταγαράδες, Νέα Ραιδεστός). Επίσης η λίστα περιλαμβάνει και πόλεις, όπως η Πάτρα, η Καλαμάτα και η Νέα Αγχίαλος, αλλά και νησιά όπως η Πάτμος, η Σύρος και η Σίφνος.

Έχουμε όλοι υποχρέωση υποβολής δήλωσης στο Κτηματολόγιο;

Φυσικά. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει εμπράγματο ή εγγραπτέο δικαίωμα σε ακίνητο υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στο Κτηματολόγιο. Συγκεκριμένα, υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχει ο ιδιοκτήτης ακινήτου ο οποίος έχει κυριότητα (πλήρη ή ψιλή) και κάθε δικαιούχος επικαρπίας και προσωπικής ή πραγματικής δουλείας (οποιουδήποτε περιεχομένου), ο δικαιούχος εμπράγματης ασφάλειας, κατάσχεσης, εγγραπτέας αγωγής, εγγραπτέας μίσθωσης (χρονομεριστική, χρηματοδοτική, υπερενναετής) και κάθε άλλου εγγραπτέου δικαιώματος. Υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και όσοι διαχειρίζονται ξένη περιουσία (π.χ. εκκαθαριστής διαθήκης, σύνδικος πτώχευσης, διαχειριστής ακινήτου κ.λπ.).

Ποια είναι η προθεσμία για διόρθωση των αρχικών εγγραφών;

Η αποκλειστική προθεσμία για τη διόρθωση των αρχικών εγγραφών είναι πέντε έτη. Για το ελληνικό δημόσιο, τους μόνιμους κατοίκους εξωτερικού ή τους μόνιμα εργαζόμενους στο εξωτερικό κατά τη λήξη της πενταετούς προθεσμίας, η προθεσμία άσκησης της αγωγής είναι επτά έτη. Ειδικά για τις περιοχές των προγραμμάτων κτηματογράφησης των ετών 1997-1999, η παραπάνω προθεσμία είναι δωδεκαετής για τους κατοίκους του εσωτερικού και δεκατετραετής για τους κατοίκους του εξωτερικού (τελευταία παράταση με τον ν. 4164/2013). Η προθεσμία διόρθωσης αρχίζει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης του ΥΠΕΚΑ, με την οποία ορίζεται η έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου στην περιοχή.

Συνειδητοποιώ ότι δεν έχω κάνει εμπρόθεσμη δήλωση. Τι ισχύει σ' αυτή την περίπτωση;

Εάν δεν υποβάλλατε δήλωση ιδιοκτησίας στο Εθνικό Κτηματολόγιο εμπρόθεσμα μπορείτε να υποβάλετε εκπρόθεσμη δήλωση κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης και μέχρι την ημερομηνία που ορίζει με απόφασή του το ΥΠΕΚΑ. Στην περίπτωση αυτή όμως προβλέπεται η επιβολή προστίμου ανάλογα με το είδος και την αξία των ακινήτων. Η διαδικασία βεβαίωσης και εν συνεχεία επιβολής προστίμου θα ενεργοποιηθεί σε μεταγενέστερο στάδιο.

Κατά την κτηματογράφηση υπέβαλα δήλωση, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχω ενημερωθεί για τα αποτελέσματα. Τι πρέπει να κάνω;

Εάν πρόκειται για περιοχή που έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και το κατά τόπον αρμόδιο υποθηκοφυλακείο λειτουργεί μεταβατικά ως Κτηματολογικό Γραφείο, θα πρέπει να απευθυνθείτε στην υπηρεσία και να ζητήσετε πληροφόρηση σχετικά με την καταχώριση του ακινήτου σας και του δικαιώματός σας σε αυτό. Εάν πρόκειται για περιοχή που δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση, τότε η σχετική πληροφόρηση θα ζητηθεί από το Γραφείο Κτηματογράφησης.

Στην κτηματογράφηση των παλαιών προγραμμάτων δεν υπέβαλα δήλωση για το ακίνητό μου, μπορώ να προβώ σήμερα σε τέτοια ενέργεια στο Κτηματολογικό Γραφείο;

Όχι, αυτό δεν είναι δυνατόν. Μετά την καταχώριση των αρχικών εγγραφών στα κτηματολογικά βιβλία και την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου σε μια περιοχή, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις διαδικασίες διόρθωσης αρχικής εγγραφής. Το ακίνητό σας μπορεί να έχει καταχωριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».

Τι θα γίνει με τα ακίνητα που δεν θα δηλώσει κανείς;

Τα συγκεκριμένα ακίνητα καταγράφονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, η οποία διαρκεί περίπου τέσσερα χρόνια, ακολουθεί προθεσμία πέντε ετών (ή επτά για τους μόνιμους κατοίκους εξωτερικού) που προβλέπεται από τον νόμο για την αμφισβήτηση των αρχικών εγγραφών γενικά και ειδικότερα για τη διόρθωσή τους από «αγνώστου ιδιοκτήτη» σε «γνωστού». Ειδικά για τις περιοχές των προγραμμάτων κτηματογράφησης των ετών 1997-1999, η παραπάνω προθεσμία είναι δωδεκαετής για τους κατοίκους του εσωτερικού και δεκατετραετής για τους κατοίκους εξωτερικού. Με το πέρας της προθεσμίας, το ακίνητο περνά σε ιδιοκτησία του Δημοσίου, με τον ιδιοκτήτη να μπορεί εκ των υστέρων να διεκδικήσει αποζημίωση επί της αντικειμενικής αξίας και όχι τον τίτλο ιδιοκτησίας.

Μπορώ να κάνω διορθώσεις μετά την υποβολή της δήλωσης;

Εφόσον επιθυμείτε τη διόρθωση στοιχείων της δήλωσής σας μπορείτε να υποβάλετε στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης ή να αποστείλετε με συστημένη επιστολή Αίτηση Διόρθωσης Στοιχείων Δήλωσης, στην οποία θα επισυνάψετε έντυπο δήλωσης με συμπληρωμένα μόνο τα πεδία που πρέπει να διορθωθούν. Σε περίπτωση αλλαγής των στοιχείων επικοινωνίας που έχετε δηλώσει, θα πρέπει να ενημερώσετε σχετικά το αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης υποβάλλοντας Αίτηση Γνωστοποίησης Αλλαγής Στοιχείων Επικοινωνίας. Στη διεύθυνση επικοινωνίας που έχετε δηλώσει θα λαμβάνετε όλη τη σχετική αλληλογραφία κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης, όπως π.χ. τα αποσπάσματα κτηματολογικών στοιχείων, ενώ τα τηλέφωνα επικοινωνίας θα χρειαστούν στην περίπτωση τυχόν διευκρινίσεων.

Πώς δηλώνεται η χρησικτησία και ποια τα απαιτούμενα δικαιολογητικά;

Για να δηλώσετε ως αιτία κτήσης του δικαιώματος σας έκτακτη χρησικτησία, αν δεν υπάρχει τελεσίδικη δικαστική απόφαση, πρέπει να υποβάλετε έγγραφα που να αποδεικνύουν τη χρησικτησία π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ., μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, πράξη αναγνώρισης ορίων, ένορκες βεβαιώσεις κ.λπ. Από τα έγγραφα αυτά θα πρέπει να αποδεικνύεται 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου. Μετά την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων δεν επιτρέπεται να υποβληθεί δήλωση δικαιώματος με αιτία κτήσης την χρησικτησία για ακίνητο το οποίο έχει καταχωριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».

Μπορώ να δηλώσω δικαίωμα σε ακίνητο που έχω αποκτήσει με κληρονομιά που δεν έχω κάνει αποδοχή;

Μπορείτε να δηλώσετε το δικαίωμά σας στο Κτηματολόγιο ακόμα κι αν δεν έχετε κάνει αποδοχή κληρονομιάς. Στην περίπτωση αυτή, όμως, θα πρέπει να προσκομίσετε τα απαραίτητα δικαιολογητικά ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι διαθήκης. Στην περίπτωση κληρονομιάς με διαθήκη απαιτείται ο τίτλος του κληρονομούμενου (εφόσον υπάρχει), η ληξιαρχική πράξη θανάτου, το αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης, το πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης και το πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς. Ενώ στην περίπτωση κληρονομιάς χωρίς διαθήκη πρέπει να προσκομίσετε τον τίτλο του κληρονομούμενου, τη ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης και πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς.